Belegiš je ratarsko seosko naselje zbijenog tipa u Vojvodini u Sremskom okrugu na desnoj obali Dunava u opštini Stara Pazova. Prema popisu iz 2022.godine bilo je 2.535 stanovnika. Ovo podunavsko selo udaljeno je 16 km od Stare Pazove i 34 km od Beograda. Površina atara, koji se sastoji iz lesne zaravni (85–119 m) i aluvijalne ravni (72– 80 m) Dunava, iznosi 4.369 ha. Površina građevinskog rejona je 329 ha, stambena zona prostire se na površini od 92 ha građevinske zone a srednja gustina naseljenosti iznosi 9,78 st/ha.
Glavnu komunikaciju kroz selo predstavlja put koji vodi prema severu preko Surduka, uz desnu obalu Dunava do Starog Slankamena. Ulica koja prolazi kroz selo ( Kralja Petra I) predstavlja nukleus odakle je krenulo urbano širenje Belegiša. Zbog završetka lesne zaravni na Dunavu, morfološko širenje naselja uglavnom je okrenuto u pravcu SI gde se objekti koncentrišu duž četiri poprečne ulice. Belegiš se nalazi na nadmorskoj visini od 119 m, na severu graniči se sa selom Surduk, sa juga selom Stari Banovci, sa istoka Banatom, a sa zapada Starom Pazovom. Zapadno od sela nalazi se dolina Budovara, širine preko 500 m, sa nekoliko kraćih levih pritoka u vidu suvih dolina, kao i farma Poljoprivrednog dobra “Napredak, na mestu starog Petrovićevog salaša, a pored je locirano manje radničko naselje sa 50 kuća. Belegiš je deformisanog oblika. Glavna ulica je deo pomenutog puta, a tri poprečne sa leve i jedna sa desne strane. Posle II svetskog rata izgrađena je jedna ulica u severnom delu sela. Atar sela prostire se na jednoj zaravni koja se strmo spušta prema Dunavu.
Tlo je sastavljeno od lesa nastalog od žućkaste i veoma trošne stene, dok je humusni sloj na vodoplavnom tlu stvarala veoma bujna barska vegetacija. Klima u Belegišu je kontinentalna sa četiri godišnja doba, od kojih su dva više izražena. Zime su veoma hladne i duge, sa malo sunčanih dana i atmosferskim pritiskom većim nego u ma kojem delu godine. Za zimu je karakteristična košava. Najhladniji meseci su januar i februar a leta su žarka i topla. Reprezentativni objekti u mestu su: MK, MZ, hram prenosa moštiju Svetog Oca Nikolaja (1924) i parohijski dom, osnovna škola, dom kulture sa bioskopskom dvoranom, fudbalski stadion „Podunavac“, zdravstvena ambulanata, predškolska ustanova, pošta i pijaca koja se održava petkom. U mestu radi 30-ak privatnih proizvodnih i uslužnih zanatskih radnji, konjički klub, KUD, lovačko društvo, udruženje žena. U ataru Belegiša nalaze se dva tipa formalnih naselja, vikend naselje i jedan salaš. Atraktivna lokacija za koncetraciju vikendica je priobalje Dunava.
Vodeći poljoprivedni proizvodi tržišnog značaja su pšenica, kukuruz, šećerna repa, suncokret i povrće. U polju živi razna divljač: divlji zec, lisica i jarebica, a u ritu plovka i divlja guska, za vreme zime. Prema podacima MZ Belegiš 2006.godine u selu je izgrađeno oko 300 vikendica a najviše vlasnika je iz Zemuna i Beograda. Savremeni ruralni razvoj Belegiša ogleda se kroz pojačanu orijentaciju privrede u neagrarnim delatnostima. Selo ima razgranatu privrednu delatnost, pored agrarne proizvodnje i prodora proizvodnih delatnosti, meštani smatraju da je velika šansa sela u njegovim turističkim sadržajima.
Literatura:
Dr Slobodan Ćurčić, Opština Stara Pazova, geografska monografija, Novi Sad, 1984.
Hronika Belegiša, Sretenije Zorkić, Petar Vukelić,Ruma, 1985.
Dr Slobodan Ćurčić, Naselja Srema, geografske karakteristike, Novi Sad, 2001.
Pod rukovodstvom Prof. dr Srboljuba Stamenkovića, Geografska enciklopedija naselja Srbije IV, S-Š, Beograd, 2002.
Dragana Matijević, Prostorno-funkcionalna povezanost naselja opštine Stara Pazova sa urbanism sistemom Beograda, Geografski institut “Jovan Cvijić”, SANU, Beograd, 2009.
Sa sajta: Republičkog zavoda za statistiku – Uporedni pregled stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002 i 2011.god. http://popis2011.stat.rs/?page_id=2162
Galerija fotografija:
