Nova Pazova je razvijeno naselje panonskog tipa u Vojvodini u Sremskom okrugu i najveće naselje u opštini Stara Pazova ( na 84 a.v.) a nalazi se 25 km severozapadno od Beograda. Prema popisu iz 2022.godine ukupan broj stanovnika u Novoj Pazovi je 16.115. Mesto ima infrastrukturno uređenu industrijsku zonu koja ima veoma zanimljiv položaj jer se nalazi na magistralnom putu Beograd-Novi Sad, pored nje prolazi železnička pruga ( Beograd-Šid-Zagreb i dalje Evropa), njenom ivicom prema Starim i Novim Banovcima se pruža i auto-put M-22 (M-75, Beograd – Novi Sad – Subotica-Budimpešta), a 75% površine je katastarski aerodrom Batajnica. Sa zapadne strane naselja, na udaljenosti oko 15 km, prolazi auto put M-1 (E-70) Beograd – Zagreb. Nova Pazova je od Stare Pazova udaljena 6 km, Vojke 4 km, Banovaca 6 km. Aerodrom “Nikola Tesla” u Surčinu udaljen je od Nove Pazove oko 20 km.
Prema podacima opštinskog katastra 2004.godine, atar Nove Pazove prostire se na površini od 2.611 ha. Jedan deo te površine u JI delu koristi vojni aerodrom, dok su zapadni delovi namenjeni građevinskom rejonu koji zahvata površinu od 651 ha. Na tom mestu živi 2.916 st/km. Površina stambene zone je 521 ha ili 80% površine građevinskog areala. Industrijska zona obuhvata 28,5 ha građevinskog zemljišta koje je podeljeno na 77 placeva različite veličine.
Naseobinska evolucija od agrarnog ka naselju prigradskog tipa odvijala se velikom brzinom. Demografski i prostorno-funkcionalni indikatori pokazuju da ovo naselje nije agrarno, ali statističko-pravna služba ga još uvek ne svrstava u naselje gradskog tipa. Sa većom funkcionalnom samostalnošću ovo naselje Opštine dobija osobinu satelitskog naselja beogradskog suburbanog prostora. Geomorfološki, atar Nove Pazove se prostire na granici između lesne terase (zapadni deo) i lesne zaravni (istočni deo).
Nova Pazova je formirana na slobodnoj zemlji, po najvišim standardima planski građenih vojvođanskih naselja: pravih i širokih ulica koje se seku pod pravim uglom, placevi jednakih veličina i oblika i pravolinijsko ušoravanje kuća. Morfološku strukturu objekata predstavljaju objekti novije arhitekture koji su građeni najviše u poslednje tri decenije XX veka. U naselju su sačuvani građevinski relikti kao zaostavština Nemaca još pre II svetskog rata. Mesna zajednica Nova Pazova ima dobro organizovanu operativu koja je proteklih godina realizovala veći broj investicionih poduhvata koji se tiču samog naselja i njegove infrastrukture.
Od javnog značaja vredni pomena su sledeći objekti: hram Svete Trojice (1994), hram Svete Petke (2004) nekada crkva Sv. Prepodobnog Sisoja Velikog (zaštitnika dece), kapela Vaznesenja Hristovog (1999) na novom groblju, najstariji spomenici do 1945.godine nalaze se na starom nemačkom groblju u Novoj Pazovi, lokalna zelena pijaca (pazarni dani su sreda i nedelja). Nova Pazova ima područnu zdravstenu ambulantu, osnovnu školu, dom kulture sa bioskopom, biblioteku, KUD-ove i udruženja, razvijenu drvnu industriju, nekoliko skladišta, veliko broj privatnih zanatskih radnji itd. Glavni pokretači recentnih urbanih procesa u naselju su populacioni rast i razvoj privatnog preduzetništva. Oba faktora su podstakla i intezivirala urbano širenje naselja u vidu zona porodičnog stanovanja i širenja proizvodno – komercijalnih površina. Ekonomski prosperitet Nove Pazove, blizina saobraćajnica i velikih gradova, čine ovo mesto atraktivnim za život i pruža mogućnosti za napredak i u ostalim aspektima života, naročito kulture i sporta.
Literatura:
Pod rukovodstvom Prof. dr Srboljuba Stamenkovića, Geografska enciklopedija naselja Srbije IV, S-Š, Beograd, 2002.
Dragana Matijević, Prostorno-funkcionalna povezanost naselja opštine Stara Pazova sa urbanism sistemom Beograda, Geografski institut “Jovan Cvijić”, SANU, Beograd, 2009.
Jovan G. Vuković, Nova Pazova hronika mesta od osnivanja 1790. do 1960.godine, Nova Pazova, 2014.
